Firefish – pożyczka pod zastaw bitcoina [RECENZJA]

Jeśli trochę bardziej interesujesz się światem bitcoinów, prawdopodobnie słyszałeś już o czeskim startupie Firefish. Ja też go wypróbowałem.

RABAT: Chcesz wypróbować Firefish? Mam dla Ciebie 30% zniżki od opłaty za pierwszą pożyczkę. Wystarczy podczas rejestracji zaznaczyć pole „Do you have a referral code?” i wpisać w polu poniżej kod bitcoinvkapse.

Bitcoinvkapse to czeska strona internetowa poświęcona bitcoinowi, a niniejszy artykuł jest tłumaczeniem oryginalnego tekstu w języku czeskim. Dlatego niektóre zrzuty ekranu są w języku czeskim. Firefish obsługuje język czeski, słowacki, angielski i inne języki. Można jednak pożyczyć bezpośrednio polskie złote.

Co potrafi Firefish

Najprościej mówiąc, dzięki Firefish możesz pożyczyć tradycyjną walutę – złote, dolary, euro czy korony – zabezpieczając ją swoim Bitcoinem. To rozwiązanie sprawdza się wtedy, gdy potrzebujesz gotówki w walucie fiducjarnej, ale nie chcesz sprzedawać posiadanych Bitcoinów.. Korzyści są oczywiste:

1. Nie musisz nikomu niczego wyjaśniać ani udokumentować swoich dochodów. Masz bitcoiny, które dajesz w zastaw i nikogo więcej to nie interesuje.
2. Nie pozbywasz się bitcoinów, a po spłaceniu pożyczki możesz ponownie dysponować swoimi bitcoinami.
3. Jeśli sprzedasz bitcoiny, płacisz podatek. Od otrzymanej pożyczki nie płaci się żadnego podatku.

Jeśli ten sposób pożyczania pieniędzy za bitcoiny wydaje Ci się znajomy i kojarzy Ci się np. z upadłą firmą Celsius, to masz częściowo rację, ale zasadnicza różnica polega na tym, że w przypadku scentralizowanych usług, takich jak Celsius, wysyłaliście swoje bitcoiny do strony trzeciej, tracąc nad nimi kontrolę (sąd w sprawie Celsiusa doszedł nawet do wniosku, że wysyłając bitcoiny na jego adresy, właściciele zrzekli się ich i nie mają do nich żadnych praw). Firefish nie chce jednak waszych bitcoinów, nie wysyłacie ich na jego adresy, a jedynie blokujecie je w inteligentnym kontrakcie, który opiszemy bardziej szczegółowo poniżej. Firefish działa w praktyce jak marketplace, który łączy osoby szukające pożyczki z inwestorami chcącymi ulokować swój kapitał. Ponadto zapewnia technologię, która umożliwia bezpieczne zatrzymanie bitcoinów i sprawia, że pożyczka jest bezpieczna dla obu stron – dłużnika i wierzyciela.

Firefish oferuje również usługę odwrotną, tzn. możesz pożyczyć komuś pieniądze fiducjarne, a ta osoba zapłaci Ci odsetki. W tym artykule testuję jednak pożyczkę za bitcoiny. Nie planuję na razie artykułu dla inwestorów fiducjarnych.

Jak działa zabezpieczenie (collateral)

Na pewno znasz tę zasadę z kredytu hipotecznego – jeśli chcesz pożyczyć pieniądze na dom, musisz zastawić dom w banku. Bank zabezpiecza się w ten sposób i jeśli nie spłacisz kredytu hipotecznego, dom trafi do niego, sprzeda go i w ten sposób odzyska pożyczone pieniądze. Zastawienie bitcoinów rozwiązuje ten sam problem, tylko że jest to znacznie prostsze niż zastawienie nieruchomości.

No tak, ale kurs bitcoina się zmienia, jak to jest rozwiązane? Dobre pytanie. Firefish i podobne usługi rozwiązują to w prosty sposób:

1. musisz zastawić bitcoiny o wartości dwukrotności pożyczanej kwoty. Oznacza to, że jeśli pożyczasz 10 000 PLN, musisz zastawić bitcoiny o wartości 20 000 PLN.
2. Jeśli kurs bitcoina gwałtownie spadnie, a cena zastawionych bitcoinów zacznie zbliżać się do wartości pożyczonych pieniędzy, Firefish poprosi Cię o uzupełnienie zastawu – tzn. musisz dostarczyć kolejne bitcoiny. Jeśli tego nie zrobisz, pożyczka zostanie zlikwidowana – oznacza to, że Twoje bitcoiny zostaną sprzedane, a wierzyciel odzyska z nich kwotę, którą Ci pożyczył.

Jak bezpieczny jest Firefish

Protokół, czyli szczegóły całego smart kontraktu oraz procesu blokowania i odblokowywania bitcoinów, w tym zadania i działania poszczególnych podmiotów, takich jak Oracles, jest open source, więc zainteresowani mogą szczegółowo sprawdzić, jak wszystko działa. Ponieważ jednak nie każdy jest programistą (ja też nie), postaram się w przystępny sposób opisać, co dzieje się z Twoimi bitcoinami. Dodam tylko, że nawet jeśli nie umiesz czytać kodów źródłowych, sam fakt, że taka możliwość istnieje, jest dużym plusem. Gdyby bowiem w kodzie był błąd, a nawet jakieś tylne drzwi, istnieje spora szansa, że ktoś by to odkrył i publicznie o tym poinformował.

Firefish działa wyłącznie jako pośrednik między osobą, która chce zainwestować pieniądze fiducjarne, a osobą, która chce pożyczyć pieniądze fiducjarne pod zastaw. Firefish nie ma więc kontaktu ani z pieniędzmi fiducjarnymi, ani z bitcoinami w zastawie. Twoje bitcoiny są na czas trwania pożyczki zablokowane w umowie, która może zakończyć się tylko na dwa sposoby:

1. spłacisz pożyczkę w terminie = bitcoiny zostaną zwrócone na Twój adres
2. nie spłacisz pożyczki w terminie = bitcoiny zostaną sprzedane, a wierzyciel otrzyma swoje pieniądze fiducjarne (trzecia opcja to spadek ceny bitcoina, nie dostarczysz dodatkowego zabezpieczenia, a bitcoiny zostaną sprzedane przed terminem spłaty pożyczki)

Jaka jest gwarancja, że wszystko zostało dobrze przemyślane? Oprócz wspomnianej możliwości odczytania kodu i audytu firmy Ackee Blockchain, za dodatkowy plus uważam fakt, że wiele znanych osobistości czeskiej i słowackiej społeczności bitcoinowej publicznie uznaje Firefish za świetną rzecz i kibicuje jej.

Jak przebiega pożyczka pieniędzy za bitcoiny

Po rejestracji i zalogowaniu się należy najpierw przejść weryfikację tożsamości (KYC). Niektórzy użytkownicy Firefish krytykują tę procedurę, ale jeśli się nad tym zastanowić, nie ma ku temu powodu. Ponieważ pożyczasz walutę fiducjarną, która trafia do Twojego banku, i tak ujawniasz swoją tożsamość.

Sam proces identyfikacji jest standardowy. W przypadku Firefish zajmuje się tym strona trzecia, więc być może widzieliście już gdzieś ten sam proces – skanujecie dowód osobisty, robicie selfie i gotowe.

Następnie wystarczy wybrać opcję „Request a loan” na stronie głównej i wpisać kwotę, którą chcecie pożyczyć:

Wpisujesz, jaką walutę chcesz pożyczyć (korony, złote, euro itp.), ile chcesz, na jak długo i przede wszystkim jakie oprocentowanie oferujesz. W momencie aktualizacji artykułu, z mojego doświadczenia wynika, że 7% to pewnik w przypadku CZK, ale można pożyczyć nawet mniej, jeśli wytrzymasz czekając na ofertę.

W prawej części od razu widać, ile będzie kosztowała cała pożyczka. W przykładzie pożyczamy 30 tysięcy koron i po 6 miesiącach musimy zwrócić 30 983 CZK (6,5% odsetek). Kolejne opłaty są już w BTC i wynoszą 1,5% pożyczonej kwoty dla Firefish oraz opłata za wysłanie transakcji. Oczywiście widzisz również, ile wyniesie zabezpieczenie. W przykładzie widać, że aby pożyczyć 30 tysięcy koron, potrzebujemy łącznie 0,03304 bitcoina, z czego zabezpieczenie, które zostanie nam zwrócone po spłacie, wynosi 0,03291 BTC.

WSKAZÓWKA: podczas rejestracji użyj kodu promocyjnego bitcoinvkapse, a otrzymasz 30% zniżki od opłaty Firefish za pierwszą pożyczkę.

Po wysłaniu wniosku wystarczy poczekać, aż Firefish znajdzie kontrahenta, czyli aż ktoś zaakceptuje Twoją ofertę i będzie chciał udzielić Ci pożyczki na określonych warunkach. W przeglądzie wniosków widoczny jest status listing (oczekiwanie na znalezienie kontrahenta) lub processing (kontrahent istnieje, oczekuje się na jego potwierdzenie).

W pierwszym teście e-mail z informacją, że druga strona przyjęła ofertę i pożyczka może zostać sfinalizowana, przyszedł po około dwóch godzinach, ale zdarzało mi się też, że w przypadku innych pożyczek trwało to kilka dni. Zdarzyło mi się też, że pożyczkodawca obiecał pożyczkę, a potem się z tego wycofał. Jego oferta wygasa po 72 godzinach, a następnie otrzymujesz nową od kogoś innego. Planując swoje wydatki, lepiej więc liczyć się z tym, że całość może potrwać kilka dni.

A teraz najważniejsze. Najpierw przyjmujesz pożyczkę. Odmowa nie ma sensu, skoro ktoś zaoferował to, czego chciałeś:

Następnie należy zaakceptować warunki i wszystkie szczegóły:

Następnie przygotujcie portfel Trezor lub inny portfel i możecie zacząć operować bitcoinami w ramach zastawu:

1. najpierw podaj adres, na który mają zostać zwrócone Twoje bitcoiny po spłaceniu pożyczki. Uwaga, adresu tego nie będzie można już zmienić, więc dokładnie sprawdź, czy jest poprawny. Zalecam wygenerowanie zupełnie nowego adresu.
2. na adres wygenerowany przez Firefish wyślij żądaną kwotę bitcoinów. Zalecam skorzystanie z funkcji Coincontrol w Trezorze i wstrzymanie się z KYC bitcoinami, ponieważ pożyczka ujawnia Twoją tożsamość. Po wysłaniu transakcji Firefish zarejestruje ją w ciągu kilku sekund i poinformuje Cię, że bitcoiny są w drodze i należy poczekać na kolejną wiadomość e-mail.

Teraz możesz pobrać recovery transakcję odzyskiwania (patrz dalej).

E-mail z potwierdzeniem, że bitcoiny dotarły tam, gdzie powinny, pojawi się za kilka godzin (proszę wpłacić rozsądną opłatę!). Teraz wystarczy tylko wszystko sfinalizować, co oznacza, że należy kliknąć ostatni przycisk i tym samym dać inwestorowi polecenie, aby wysłał pieniądze. To, jak szybko pieniądze dotrą, zależy już od inwestora i jego banku. Ja otrzymałem je czasem tego samego dnia, innym razem po dwóch dniach. To naprawdę zależy od konkretnej osoby, jak bardzo jest aktywna.

Jak już wspomniano powyżej, Firefish jest tylko pośrednikiem, więc pieniądze pochodzą od konkretnej osoby, o której wiem, w jakim banku ma konto i jak się nazywa.

Na swoim pulpicie nawigacyjnym można następnie zobaczyć szczegóły dotyczące pożyczki. Najważniejsza jest liczba dni do spłaty, a następnie stan zabezpieczenia i cena likwidacyjna. Jeśli cena bitcoina zacznie znacznie spadać, należy to monitorować i w odpowiednim czasie dostarczyć kolejne bitcoiny jako zabezpieczenie, aby zabezpieczenie nie zostało zlikwidowane. Nie musisz jednak codziennie monitorować kursu bitcoina, ponieważ jeśli pojawi się ten problem, Firefish wyśle Ci w odpowiednim czasie wiadomość e-mail (mam nadzieję, że nie będę musiał tego testować w praktyce 🙂

Recovery transakcja

Podczas tworzenia depozytu można również pobrać tzw. transakcję odzyskiwania. Gdyby doszło do jakiejś szalonej katastrofy i Firefish zniknął ze świata wraz ze wszystkim, co go otacza, można 1 miesiąc po zakończeniu umowy nadać tę transakcję, a bitcoiny zostaną zwrócone. Jeśli nie pobierzesz jej podczas tworzenia pożyczki, możesz to zrobić później w szczegółach pożyczki.

Myślałem, że korzystanie z transakcji odzyskiwania jest skomplikowane, ale jest wręcz przeciwnie. Transakcję można wysłać do wydobycia np. przez mempool.space – wystarczy ją tam skopiować i wysłać formularz.

Co się stanie, jeśli wierzyciel nie wyśle pieniędzy?

To też już wypróbowałem, oczywiście wbrew swojej woli. W przypadku jednej pożyczki wysłałem zabezpieczenie, czekałem na pieniądze i nic. Po dwóch dniach otrzymałem wiadomość e-mail od Firefish, że pożyczka została anulowana, ponieważ pożyczkodawca nie wysłał pieniędzy w terminie i że zabezpieczenie zostanie mi zwrócone „ASAP”. Tak też się stało i otrzymałem zwrot bitcoinów. Ma to jednak pewne negatywne strony, za które oczywiście nie może odpowiadać Firefish:

1. opłaty za transakcję nie ma kto zwrócić, a raczej zwróci je Firefish, który w tym przypadku bierze to na siebie – super. Wtedy można by je prawdopodobnie wyegzekwować od pożyczkodawcy, który nie dotrzymał słowa, ale byłoby to prawdopodobnie skomplikowane
2. stracić czas, co jest szczególnie nieprzyjemne, gdy liczy się na pożyczkę i jest się ograniczonym jakimś terminem. Ogólnie nie polecam liczyć na to, że pożyczka pojawi się następnego dnia. Jak widać, wszystko może się popsuć.

A co z niepoważnym pożyczkodawcą? Otrzyma on od Firefish ban i nie będzie już mógł pożyczać.

Natychmiastowa pożyczka

Jeśli nie chcesz czekać na znalezienie inwestora, możesz skorzystać z opcji natychmiastowej pożyczki, która gwarantuje, że pieniądze otrzymasz następnego dnia. Cały proces jest taki sam, z tą różnicą, że pieniądze są w Firefish przygotowane z góry (umowne), więc wszystko przebiega szybciej. Za tę opcję zapłacisz jednak nieco więcej w postaci wyższego oprocentowania.

Zwrot pożyczki

Termin spłaty pożyczki jest zawsze widoczny na pulpicie nawigacyjnym po zalogowaniu się do Firefish, a ponadto na czternaście i siedem dni przed terminem spłaty otrzymasz wiadomość e-mail z wezwaniem do spłaty pożyczki.

Nie musisz czekać do ostatniego dnia terminu spłaty, gdy tylko otrzymasz e-mail lub status pożyczki zmieni się na „Repay your loan” (Spłać swoją pożyczkę), możesz spłacić pożyczkę. Komu i jak, dowiesz się po kliknięciu na instrukcje dotyczące spłaty (Transfer instructions). Po kliknięciu na instrukcje dowiesz się wszystkiego, co jest potrzebne do spłaty zadłużenia: kwotę, numer konta, nazwę wierzyciela i jego adres (dane te znasz już z umowy, nie jest to nic nowego), a przede wszystkim ważny identyfikator pożyczki (Payment Identifier), który musisz wpisać w wiadomości dla odbiorcy (nie można tego wpisać w symbol zmienny, są tam litery).

W instrukcjach znajduje się również adres bitcoinowy, na który zostaną zwrócone zatrzymane bitcoiny. Logicznie rzecz biorąc, nie można nic zrobić z tym adresem, ponieważ jest on zapisany w umowie od momentu utworzenia pożyczki na początku i służy wyłącznie do celów informacyjnych, abyś mógł sprawdzić, czy bitcoiny zostały już zwrócone – wystarczy spojrzeć na mempool, nie musisz podłączać Trezora.

Po wysłaniu kwoty na konto wierzyciela wystarczy zaznaczyć, że wysłałeś pieniądze zgodnie z instrukcjami, i wysłać wszystko przyciskiem Confirm bank transfer. Status pożyczki zmieni się wtedy na Confirming your repayment (Potwierdzanie spłaty) i należy poczekać na reakcję pożyczkodawcy. Czas oczekiwania zależy od Państwa banków i pożyczkodawcy, kiedy zarejestruje on, że otrzymał pieniądze i potwierdzi to w Firefish.

Ponownie zależy to od drugiej strony i czasami trwa to kilka godzin, a czasami kilka dni. Następnie otrzymasz ponownie wiadomość e-mail z informacją, że pożyczka została rozliczona, a jej status w przeglądzie zmieni się na Loan closed (Pożyczka zamknięta). W wiadomości e-mail znajduje się również informacja, że zatrzymane bitcoiny zostaną zwrócone w ciągu 72 godzin. Zazwyczaj pojawiają się one następnego dnia.

A dlaczego właśnie 72 godziny, zapytałem bezpośrednio Igora Neumanna z Firefish:

Jeśli chodzi o 48-godzinny interwał zwrotu BTC, głównym powodem jest interakcja ręczna, ze względu na bezpieczeństwo i zwiększenie opłat transakcyjnych (fee bump). Z punktu widzenia bezpieczeństwa nie chcemy, aby Price Oracle, który podpisuje daną transakcję spłaty, był dostępny online przez całą dobę, bez nadzoru kogokolwiek z zespołu. Podpisywanie transakcji jest procesem niezwykle wrażliwym, dlatego nie zautomatyzowaliśmy go.

Jeśli chodzi o opłaty, w przypadku transakcji spłaty przy zakładaniu kontraktu ustawiona jest minimalna opłata, która w przeważającej większości przypadków nie wystarcza do realizacji transakcji. Dlatego po ich nadaniu wykonujemy ręczne podwyższenie opłat dla tych transakcji, w oparciu o aktualną sytuację z opłatami w sieci.

Ponieważ nie wiemy dokładnie, kiedy inwestor potwierdzi zwrot inwestycji, ustaliliśmy ramy czasowe na 72 godziny, ale z dotychczasowych doświadczeń wynika, że proces ten trwa w rzeczywistości tylko kilka minut, maksymalnie kilka godzin.

Moim zdaniem spłata pożyczki jest jeszcze łatwiejsza niż jej zaciągnięcie. Nie ma bowiem konieczności manipulowania bitcoinami – wystarczy wykonać przelew bankowy, a reszta przebiega automatycznie. Jedynym źródłem adrenaliny jest to, czy podałeś prawidłowy adres, na który ma zostać zwrócone zabezpieczenie 🙂

Przedterminowa spłata pożyczki

Pożyczkę można spłacić również przed terminem – wystarczy wysłać wniosek do wierzyciela, a jeśli wyrazi on zgodę, spłacić pożyczkę w normalny sposób, zgodnie z powyższym opisem.

Oczywiście zapłacisz całą uzgodnioną kwotę odsetek, a zgoda wierzyciela jest potrzebna tylko po to, aby był on świadomy sytuacji i mógł potwierdzić, że zwróciłeś pieniądze. Skorzystanie z tej opcji może się opłacić w momencie, gdy cena bitcoina gwałtownie wzrośnie, a Ty masz zablokowane niepotrzebnie zbyt duże zabezpieczenie, które chcesz wykorzystać w inny sposób. Przykład: w czerwcu 2023 r. za zastaw 0,1 BTC można było pożyczyć około 1 400 dolarów, a rok później 3 500 dolarów. Dlatego warto spłacić przedterminowo 1 400 dolarów i ponownie pożyczyć 1 400 dolarów za znacznie niższy zastaw.

Miniwywiad z Igorem Neumannem

Podczas testowania, a właściwie jeszcze przed nim, kilka rzeczy nie dawało mi spokoju, więc zapytałem o nie osobę, która najlepiej zna się na rzeczy – jednego z założycieli Firfish.

Czy zwykły użytkownik bitcoina, który nie jest programistą i nie zna się na różnych rodzajach transakcji, podpisów i inteligentnych kontraktach, ma szansę sprawdzić, czy to, co mówisz, jest prawdą? Czyli że naprawdę nie może stracić swoich zgromadzonych bitcoinów? Po prostu, gdybym przyszedł i powiedział: „udowodnij mi, że nie wypłacisz moich bitcoinów i nie uciekniesz”.

Jest to oczywiście trudne pytanie i problem ten dotyczy każdej technologii, której ludzie nie rozumieją w pełni (lub w ogóle). Jest to podobne do pytania „udowodnij mi, że moja komunikacja przez Internet jest bezpieczna”, gdy twierdzisz, że jest ona szyfrowana itp. W każdym razie, mniej zaawansowanym użytkownikom wyjaśniamy to zazwyczaj za pomocą następujących punktów:

• Non-custodial – podstawową cechą naszej platformy jest to, że nie jest ona powiernicza. Oznacza to, że Bitcoin nie jest wysyłany do Firefish ani żadnej innej strony. Pożyczkobiorca tworzy swój adres bezpośrednio w Blockchain, gdzie wysyła swoje Bitcoiny. Firefish nie ma zatem dostępu do prywatnych kluczy użytkowników. Podobnie, z zasady, z której wynika sposób działania Blockchain, nikt nie może po prostu zmienić żadnych zapisanych danych.
• Umowa deterministyczna – umowa smart contract Firefish jest w swej istocie „deterministyczna”, co oznacza, że po zablokowaniu Bitcoin może zostać wysłany tylko do 2 miejsc – albo do Ciebie jako pożyczkobiorcy po spłaceniu pożyczki, albo do likwidatora w przypadku niespłacenia pożyczki lub likwidacji z powodu niewystarczającego zabezpieczenia, tj. jeśli Bitcoin spadnie poniżej określonego poziomu (LTV 95%) i pożyczkobiorca nie uzupełni zabezpieczenia lub nie spłaci pożyczki przed terminem. Bitcoin nie może zostać przeniesiony z escrow nigdzie indziej, ponieważ jest to technicznie niemożliwe. Jak wspomniałem, wszystkie te szczegóły i technologia smart contract są dostępne w naszym Document Hub.
• Escrow – Adres escrow jest tworzony przez samego pożyczkobiorcę w ramach jego przeglądarki (WASM). Firefish nie tworzy tego adresu, a jedyną interakcją z tym adresem (poprzez Multi-Sig i PSBT) jest dostarczanie kluczy przez Firefish Oracles. Jest to oczywiście trudne do wyjaśnienia użytkownikowi nietechnicznemu, ale jest to bardzo ważny fakt dotyczący bezpieczeństwa.
• Open Source – cały protokół Firefish jest open source, a wszystkie szczegóły, np. co dzieje się z Twoimi bitcoinami, gdzie są wysyłane i w jaki sposób, są dostępne w naszym Document Hub. Nie jest to więc czarna skrzynka, ale użytkownik może dokładnie sprawdzić, jak przebiega cały proces.
• Przejrzystość – adres escrow jest znany zarówno pożyczkobiorcy, jak i inwestorowi przez cały czas, od momentu jego wygenerowania przez pożyczkobiorcę, dzięki czemu mogą oni śledzić, gdzie znajduje się zabezpieczenie i jaka jest jego wartość.
• Przegląd bezpieczeństwa – cały nasz kod i smart contract przeszły przegląd renomowanej firmy zajmującej się bezpieczeństwem blockchain, Ackee Blockchain.
• Historia – mamy już za sobą sporo transakcji, a obecnie wartość zablokowanego i przetworzonego zabezpieczenia zbliża się do 3000 bitcoinów. Dane te również wkrótce opublikujemy na platformie.

Czy osoba, która wysłała mi gotówkę, zna tylko mój numer konta, czy też inne dane?

Strony znają tylko swoje imiona i numery kont, ponieważ są to dane niezbędne do wykonania przelewu bankowego.

Zniżka na pierwszą pożyczkę

Chcesz wypróbować Firefish? Mam dla Ciebie 30% zniżki od opłaty za pierwszą pożyczkę. Wystarczy podczas rejestracji zaznaczyć pole „Do you have a referral code?” i wpisać w polu poniżej kod bitcoinvkapse. Tak:

Wniosek

Cały proces uzyskania pożyczki jest naprawdę prosty i nie napotkałem żadnych problemów. Jeśli kiedykolwiek dokonywałeś transakcji bitcoinowej, nic nie powinno Cię zaskoczyć.

Čtěte dále:

• Firefish – Credit against Bitcoin collateral [REVIEW]
• Firefish – půjčka proti zástavě bitcoinu [RECENZE]
• FAQ: jak převést BTC na bankovní účet v Kč